Het Gebruik van Varkensmest als Voer voor Black Soldier Fly: Onderzoek door Insect Engineers

Inleiding 

Door de groeiende vraag naar voedsel en diervoeder wordt gezocht naar alternatieve en duurzamere productiemethoden die minder druk uitoefenen op natuurlijke hulpbronnen en het milieu. Een veelbelovende innovatie is het gebruik van BSF-larven voor de verwerking van organische reststromen. 

In de context van een bio-gebaseerde circulaire economie spelen BSF-larven een belangrijke rol: ze zetten organisch afval om in hoogwaardige insectenbiomassa (een bron van eiwitten en vetten) en produceren een waardevolle organische meststof (frass). Het gebruik van BSF-larven voor mestverwerking heeft de potentie om nutriëntenkringlopen te sluiten en bij te dragen aan een duurzamere landbouw (Siddiqui et al., 2022). 

Op dit moment is het echter nog niet wettelijk toegestaan om BSF-larven die zijn gekweekt op dierlijke mest te verhandelen als diervoeder. Er worden stappen genomen om de EU-wetgeving op dit gebied te versoepelen. 

In december 2024 voerde Insect Engineers een test uit om te bepalen of varkensmest geschikt is als voer voor BSF-larven. De varkensmest werd geleverd door Görtz Group en de larven (5 dagen oud) kwamen van FreezeM. Het speciale BSF-voer is geproduceerd door Nijsen Company. 

Waarom BSF-larven als mestverwerkers? 

Insecten worden steeds vaker beschouwd als veelbelovende kandidaten voor de verwerking en up-cycling van mest (Aartsma et al., 2024). Het voeren van BSF-larven met organische reststromen biedt verschillende voordelen: 

• Nutriëntenrecycling: Larven zetten mest om in bruikbare eiwitten en vetten voor diervoeder. 

• Vermindering van milieudruk: Ze helpen de uitstoot van broeikasgassen en ammoniak te reduceren. 

• Alternatief voor traditionele mestverwerking: Mestverwerkingstechnologieën zijn vaak duur en worden beperkt toegepast vanwege hoge investerings- en operationele kosten, logistieke uitdagingen en sociale acceptatieproblemen. 

• Potentieel voor bio-energie: De vetten in BSF-larven kunnen worden benut voor de productie van biobrandstoffen. 

In regio’s met intensieve veehouderij, waar mestoverschotten vaak een probleem vormen en leiden tot milieuvervuiling en volksgezondheidsrisico’s, kan BSF-technologie een innovatieve oplossing bieden. 

Onderzoeksopzet en Materialen 

Kleine Test: Optimalisatie van Voercomposities 

Voor dit onderzoek is er eerst een klein experiment geweest, om te testen wat de juiste verhouding van het voer was voor een gewenste conversie, verteringsduur en groei van de larven, voordat dit grootschalig werd getest. 

Er zijn 3 verschillende testen uitgevoerd in kratten van 60x40cm waarbij de juiste verhouding tussen de volgende elementen werd getest (tabel 1): 

1. Natte varkensmest (99% vocht) 
2. Gedroogde varkensmest (7% vocht)
3. BSF-voer (10% vocht) 

Iedere krat bevatte 12kg voer en 12.000 larven. 

Tabel 1: resultaten uit 3 verschillende verhoudingen 

 Resultaten van de Kleine Test 

• Vochtgehalte is cruciaal: Bij een vochtgehalte boven 70% konden de larven het voer niet goed verwerken en probeerden ze te ontsnappen. Een vochtgehalte onder 65% leidde tot een lagere groei en conversieratio. 

• Geurvermindering: Na verwerking door de larven was de geur van varkensmest volledig verdwenen. 

• Optimale groei: Larven groeiden beter wanneer BSF-voer werd toegevoegd aan de varkensmest. 

 Grote Test: Verwerking op Grotere Schaal 

Op basis van de bevindingen uit de kleine test werd een grotere test uitgevoerd in een ZOEM-bed van 12 meter, waarin 1.200.000 larven werden toegevoegd aan 666 kg voer. Dit voer bestond uit 60% natte varkensmest, 30% Nijsen BSF-voer en 10% droge varkensmest. 

Dit was dus wel droger dan de test in de kratten, maar dit kan er ook mee te maken hebben dat er nu een groter oppervlakte was en dat in de ZOEM-rekken het klimaat goed te controleren en bedienen is via het systeem van Insect Engineers. 

Na 9 dagen was het voer volledig verteerd, wat uit de test in de kratten ook ongeveer de schatting was dat dit zal gebeuren.  

Totaal is er 41 kg larven en 150 kg frass geresulteerd wat wijst op een conversieratio van 22,5%. Het gewicht van de larven was berekend door de larven van de frass te zeven. Hierna is een sample van 50 larven genomen, welke allen zijn gewogen op een milligram-weegschaal. Hiervan is het gemiddelde gewicht genomen.  

0,03×1.200.000 = 41.000 gram larven 

Hierbij is dus wel uitgegaan dat de larven allen het hadden overleefd. 

De hoeveelheid frass is gemeten door de afname van 25-liter bakken welke met de frass werden gevuld. Deze is gewogen en er waren ongeveer 12 bakken gevuld met frass, welke ongeveer 12,5kg per stuk wogen. 

12,5 x 12 = 150 kg frass.  

Financiële Analyse 

Voor een productie van 10.000 kg voer zijn de kosten als volgt: 

• 7.000 kg natte varkensmest (-€10 per m³) (boeren betalen nu €25-32 per m³ om mest af te voeren) 

• 3.000 kg BSF-voer (€120 per ton) 

• Totale kosten: €273 per 10.000 kg voer (€27,30 per ton) 

Voor economische haalbaarheid moet 50 ton nat voer per dag verwerkt worden. 

Een winstmodel hangt af van verschillende factoren: 

• Prijs van larven 

• Verkoopprijs van levende of gedroogde larven 

• Productiecapaciteit en arbeidskosten 

• Besparing op mestafvoer 

Bronnenlijst 

• Aartsma, Y., Van de Zande, E. M., & Dicke, M. (2024). Potentieel van insecten voor een circulaire, duurzame productie van veevoeder : Vanuit het perspectief van beleidsmakers. https://doi.org/10.18174/670644 

• Siddiqui, S. A., Ristow, B., Rahayu, T., Putra, N. S., Yuwono, N. W., Nisa, K., Mategeko, B., Smetana, S., Saki, M., Nawaz, A., & Nagdalian, A. (2022b). Black soldier fly larvae (BSFL) and their affinity for organic waste processing. Waste Management, 140, 1–13. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2021.12.044